Jinga

Nzinga Ana de Sousa Mbande (Svahili telaffuz: [n̩ˈʒiŋa]), Nzhinga (/nəˈzɪŋɡə/; c. 1583 – 17 Aralık 1663), günümüz Kuzey Angola'sında yer alan Ndongo (1624–1663) ve Matamba (1631–1663) Ambundu Krallıkları'nın kraliçesi olarak hüküm süren bir güneybatı Afrika hükümdarıydı. Ndongo'nun hüküm süren ailesinde doğan Njinga'nın babası Ngola Kilombo Kia Kasenda, Ndongo'nun kralıydı.

Njinga çocukken askeri ve siyasi eğitim aldı ve Portekiz İmparatorluğu'na büyükelçi olarak siyasi krizleri çözme yeteneğini gösterdi. 1624'te kardeşi Mbandi'nin ölümünden sonra Ndongo'nun başına geçti. Hükümdarlığı, Afrika köle ticaretinin hızlı büyümesi ve Güneybatı Afrika'da Portekiz İmparatorluğu'nun genişlemesi dönemine denk geldi.

Portekizliler 1626'da Ndongo'ya savaş ilan etti ve 1628'de Njinga'nın ordusu ciddi şekilde zayıflatıldı ve sürgüne gittiler. Müttefik arayışında, Imbangala savaş ağası Kasanje ile evlendi. Bu yeni ittifakı kullanarak güçlerini yeniden inşa etti ve 1631-1635 yılları arasında Matamba Krallığı'nı fethetti. 1641'de Portekizlilerden Luanda'yı ele geçiren Hollanda Batı Hindistan Şirketi ile ittifak kurdu. 1641-1644 yılları arasında Njinga, Ndongo'nun büyük kısımlarını geri alabildi. Hollandalılarla birlikte Portekizlileri birçok savaşta yendi ancak Massangano Kalesi'ni alamadı. 1648'de Portekizliler Luanda'yı geri aldı ve Hollandalılar Angola'dan ayrıldı. Njinga, 1656'da bir barış anlaşması imzalanana kadar Portekizlilerle savaşmaya devam etti.

Ölümünden sonraki yüzyıllarda, Njinga, Angola ve daha geniş Atlantik Creole kültüründe önemli bir tarihi figür olarak giderek daha fazla tanınmıştır. Zekası, siyasi ve diplomatik bilgeliği ve askeri taktikleriyle hatırlanmaktadır.